Cybercriminelen veroorzaken stroomstoringen in Oekraïne
De stroomstoringen in Oekraïne van december vorig jaar zijn het directe gevolg van cyberspionage. De digitale spionnen gebruikten speciale malware die industriële systemen kan saboteren.Op 23 december vorig jaar werden ongeveer 700.000 mensen in de Ivano-Frankivsk-regio in Oekraïne getroffen door een stroomstoring van enkele uren. Volgens onderzoekers van beveiligingsspecialist ESET stond het incident niet op zichzelf. Tegelijkertijd werden andere energiecentrales in het land onder vuur genomen door cybercriminelen.
BlackEnergy
De aanvallers kwamen binnen via de zogeheten 'BlackEnergy' malware. Vervolgens konden ze een aangepaste variant van de malware 'KillDisk' achterlaten, waardoor de getroffen systemen niet meer konden starten. Het Trojaanse paard BlackEnergy is modulair en bestaat uit verschillende downloadbare componenten die elk specifieke taken uitvoeren. In 2014 werd het gebruikt in een serie cyberspionage-aanvallen gericht op belangrijke overheidsgerelateerde doelen in Oekraïne.
De eerste bekende link tussen BlackEnergy en het zeer destructieve Trojaanse paard KillDisk werd gerapporteerd in november 2015, door de Oekraïense cybersecurity-instelling CERT-UA. Toen werden enkele nieuwsmedia getroffen, precies in de periode van de lokale verkiezingen. Volgens CERT-UA vernietigden de aanvallers daarbij veel videomateriaal en verschillende documenten.
KillDisk
De KillDisk-variant gebruikt in de recente aanvallen was 'geoptimaliseerd' voor het aanvallen van energiecentrales. De normale variant wist systeembestanden en maakt daarmee een systeem volledig onklaar. De gebruikte variant bevatte echter code die specifiek gericht was op industriële systemen.
"Behalve de reguliere KillDisk-functionaliteit, probeerde deze variant ook processen uit te schakelen die wellicht behoren bij een in de industrie veelgebruikt platform voor Industrial Control Systems", zegt Anton Cherepanov, malware-onderzoeker bij ESET.
Lastig herstel
Als de malware deze processen aantreft, dan schakelt het deze niet alleen uit, maar overschrijft het bijbehorende uitvoerbare bestand met willekeurige gegevens. Dat maakt het systeemherstel veel lastiger.
"Onze analyse van de destructieve KillDisk-malware die we aantroffen in verschillende elektriciteitsbedrijven in Oekraïne toont aan dat dezelfde middelen zijn gebruikt als bij de aanval op de Oekraïense media. En die middelen kunnen kritische systemen platleggen", concludeert Cherepanov. Meer informatie over de aanval op Oekraïense elektriciteitsbedrijven is te vinden op WeLiveSecurity.com.
Dossiers
Meer over
Lees ook
Een miljoen Phishing-as-a-Service-aanvallen in twee maanden benadrukken een dreiging die zich snel ontwikkelt
Een nieuw rapport over de tools en technieken die bij deze aanvallen worden gebruikt laat zien dat PhaaS-platforms zich snel ontwikkelen, gevaarlijker en beter worden in het ontwijken van detectie. Veel aanvallen zijn gericht op gebruikers van populaire cloud platforms zoals Microsoft 365.
KnowBe4-rapport: alarmerende toename van cyberaanvallen in detailhandel
De retailsector is een steeds gewilder doelwit voor cybercriminelen. Het Global Retail Report 2025 van KnowBe4 toont een alarmerende toename van cyberaanvallen in deze sector. Zo steeg de aanvalsfrequentie in 2023 al met 56% ten opzichte van het jaar daarvoor. Dit plaatst detailhandel in de top vijf sectoren die het doelwit zijn van cybercriminele1
Arctic Wolf Threat Report: cybercriminelen zetten steeds vaker in op dubbele afpersing
Uit het 2025 Arctic Wolf Threat Report blijkt dat cybercriminelen hun gedrag aan het veranderen zijn: het wegsluizen van data is de norm geworden en is niet meer een uitzondering. Aanvallers versleutelen niet langer alleen data met ransomware, ze stelen deze data eerst om de druk op hun slachtoffers te vergroten